Чацвёртая чэмпіёнка БССР (1935 г.) – Шафраноўская

 

Пасля жаночага шахматнага чэмпіянату 1934 г., выйгранага Гарб, новага спаборніцтва доўга чакаць не давялося (як заўсёды, здзіўляе, што ў пасляваенных крыніцах пра яго ані гуку). Ужо ў жніўні 1935 г. шахматысткі з розных гарадоў сабраліся ў Магілёве.

Чэмпіёнкай стала Шафраноўская з Гомеля. Пра яе вядома няшмат – хіба тое, што яна прадстаўляла “Гамсельмаш”.

Гомельская газета “Палеская праўда” пісала: “У жаночым шахматным чэмпіянаце сабраліся лепшыя сілы Беларусі: з Віцебска – пераможца леташняга першынства т. Гарб, талантлівая менчанка т. Нікалаенкава, выйграўшая ў сеансе ў Ліліенталя; тав. Каган (Бабруйск) і маладыя растучыя шахматысты тт. Піпкіна, Шапіра і Тумарысон. Ад Гомеля прынялі ўдзел т. Шафраноўская (Сельмаш) і т. Ільіна (Белтранс).

З першыхх тураў выявілася, што барацьба будзе нялёгкай… Т.т. Шафраноўская, Гарб і Нікалаенкава да апошняга тура ішлі на першым месцы і толькі выйгрышам у апошнім туры ў Ільіной т. Шафраноўская апярэдзіла спаборнічаючых на палавіну ачка і заняла чыстае першае месца, атрымаўшы званне чэмпіянесы БССР па шахматах…”

Такім чынам, было восем удзельніц. Работніца фабрыкі “КІМ” Шапіра ўлетку 1935 г. перамагла ў чэмпіянаце Менска – пра гэта пісала “Звязда”.

Прапаную ўрывак з партыі Гарб – Каган, згулянай у чэмпіянаце БССР 1935 г., з каментарамі Антона Касперскага (“Звязда”, 12.11.1935). Калі б Каган выйграла гэтую партыю, то стала б чэмпіёнкай з сям’ю ачкамі… а Шафраноўская з 6,5 апынулася б на другім месцы.

 

Белыя: Крg2, пп: a5, b4, c6, d4 (5)

Чорныя: Kpe4, пп: а6, с7, d6, g3 (5)

 

“Белымі іграла т. Гарб (Віцебск), чэмпіёнка па шахматах з 1934 г.; чорнымі іграла надта здольная шахматыстка т. Каган (Бабруйск).

Палажэнне чорных яўна выйгрышнае. Іх кароль наблізіўся да чорных пешак і лёгка іх заваёўвае, тым больш, што кароль белых не можа падаспець да абароны сваіх пешак. Аднак-жа ў кожнай пазіцыі трэба ўважліва ўлічыць усе магчымыя контршансы партнёра і не даць іх ажыццявіць. Тав. Каган лічыла, што па чарзе зніме ўсе пешкі белых і белыя павінны будуць здацца. Таму проста сыграла 1… Кр:d4? і гэты ход з’явіўся рашаючай памылкай, пасля якой партыя прайграна, але не белымі, а ўжо чорнымі! Было 2. b5! Kpc5 (нельга ab, бо а6 і выйграюць) 3. ba Kpc6 4. Kpg3. Кароль чорных у мяшку, на любы ход караля выйграе а6-а7, застаецца толькі ход d6-d5, але кароль белых падыходзіць, заваёўвае і гэту пешку, пасля чаго кароль чорных павінен рабіць ход і партыя праіграна. Змешчаная канцоўка лёгка выйграна для т. Каган, але трэба было замест першага памылковага ходу Кр:d4? іграць Крd5! і ўжо потым па чарзе забраць пешкі белых.

Так адзін няўважлівы ход, а колькі непрыемнасцей!”

 

Гісторыя паўтараецца: той, хто чытаў кнігу Кіры Зварыкінай “В рядах шахматной гвардии”, прыпомніць, што ў аналагічны “мяшок” Кіра Аляксееўна злавіла караля Валянціны Барысенка (праўда, белага) у 1962 г.

Звяртаюся да чытачоў brestchess.narod.ru з просьбай знайсці дадатковыя звесткі пра ўдзельніц IV жаночага першынства БССР па шахматах (1935 г.)

 

Вольф Рубінчык, г. Мінск

rubinczyk@yahoo.com